Nadchodzi koniec reklamowego chaosu? Trzynaście pomorskich gmin ogłosi uchwały krajobrazowe

Obowiązująca od września 2015 roku Ustawa krajobrazowa, a właściwie Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu z dnia 24 kwietnia 2015 r., wprowadza istotne zmiany, które w przyszłości być może uporządkują naszą przestrzeń publiczną. Dzięki uchwałom władze gmin mogą egzekwować sankcje za nieprzestrzeganie warunków umieszczania nośników reklamowych, a także pobierać opłaty za umieszczanie reklam.

Takie uchwały już od ponad dwóch lat mają Gdańsk i Sopot.

- Sopot jest przykładem miasta, w którym przepisy uchwały krajobrazowej odmieniły przestrzeń publiczną - mówi Marcin Skwierawski, wiceprezydent Sopotu. - Od początku przyświecała nam idea, aby porządkowanie przestrzeni rozpocząć od siebie, dając właściwy przykład jej pozostałym użytkownikom. W pierwszej kolejności usunęliśmy billboardy będące własnością Miasta. Do dziś z przestrzeni Sopotu zniknęło przeszło 500 tablic i urządzeń reklamowych. Rosnąca świadomość sprawia, że zarówno małe firmy, jak i znani przedsiębiorcy coraz chętniej przystępują do zmiany identyfikacji wizualnej swoich działalności. Szczególnie zauważalny jest ten proces w przypadku zmian szyldów.

Jak podkreśla Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju, z Gdańska również zniknęła większość nośników reklamowych, takich jak billboardy, banery czy wielkopowierzchniowe siatki na elewacjach budynków.

- Od użytkowników przestrzeni miejskiej dociera mnóstwo sygnałów, że przyjemniej jest mieszkać w mieście, którego krajobraz nie krzyczy hasłami reklamowymi - dodaje. - Wystarczy cofnąć się do zdjęć sprzed kwietnia 2020 roku, kiedy to zakończył się okres dostosowawczy UKG, aby dostrzec rewolucję, jaka zaszła w przestrzeni miasta. Cieszę się, że możemy się dzielić doświadczeniem z innymi gminami, by również w nich takie pozytywne zmiany mogły mieć miejsce.

Gdynia i Władysławowo prowadzą obecnie wysoko zaawansowane prace nad projektami. To drugie miasto jest już nawet po uzgodnieniach z konserwatorem zabytków i jest szykowany do wyłożenia do publicznego wglądu.

To zasługa współpracy z Obszarem Metropolitalnym, który chcąc przybliżyć i ułatwić proces tworzenia zapisów uchwał krajobrazowych, zainicjował wymianę doświadczeń w tym zakresie. Od października 2020 r. grupa ds. uchwał krajobrazowych utworzona przy Komisji ds. Infrastruktury i Środowiska Obszaru pracuje nad uniwersalnymi elementami uchwał, gotowymi do wykorzystania przy tworzeniu projektu dla danej gminy. W gronie samorządowców i pracowników jednostek, które odpowiadają w gminach za ład krajobrazowy, zastanawiają się jakie zapisy uchwał krajobrazowych mogą stanowić wzór dla innych miast i gmin.

- Miasta, w których uchwały krajobrazowe są wdrażane w życie, podzieliły się swoim doświadczeniem - tłumaczy Paulina Pach z Urzędu Miejskiego we Władysławowie. - Ustandaryzowany słowniczek pojęć był opracowywany m.in. w oparciu o definicje zawarte w treści uchwały gminy Władysławowo, ale odpowiada na potrzeby wszystkich miast i gmin, których przedstawiciele uczestniczą w pracach grupy. Dokument będzie istotnym punktem wyjścia dla gmin czy miast, które dopiero rozpoczną swoją "przygodę" z uchwałą krajobrazową.

Spotykania grupy ds. uchwał krajobrazowych odbywają się raz w tygodniu. Najważniejszym ich celem jest opracowanie szablonu uchwał krajobrazowych, czyli podstawy prawnej, obejmującej zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych, a także rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. W ten sposób powstanie standard obowiązujący na obszarze metropolii, który będzie mógł być wzorem także dla innych regionów Polski.

W skład grupy ds. zwalczania wszechobecny reklam wchodzą: architekt Maria Czerniak - autorka sopockiej uchwały krajobrazowej, prawnicy oraz przedstawiciele gmin: Sopot, Gdańsk, Gdynia, Kolbudy, Malbork, Żukowo, Rumia, Pruszcz Gdański, gmina Pruszcz Gdański, Władysławowo, Wejherowo, Szemud, Krynica Morska, Pelplin, Lębork, Puck.